"อาสาฬบูชา" ย่อมาจาก"อาสาฬหปูรณีบูชา"แปลว่า"การบูชาในวันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ" อันเป็นเดือนที่สี่ตามปฏิทินของประเทศอินเดียซึ่งตรงกับเดือนที่แปดตามปฏิทินจันทรคติของประเทศไทย จะตรงเดือนกรกฎาคมหรือสิงหาคม ถ้าปีใดมีเดือน 8 สองหนก็ให้ไปทำในเดือน 8 หลังแทน

วันอาสาฬหบูชาเป็นวันสำคัญทางพุทธศาสนา เป็นเหตุการณ์ที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดงปฐมเทศนาหลังจากทรงตรัสรู้แก่ปัญจวัคคีย์ ในบท "ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร" ทรงชี้บอกวิถีทางแห่งการดับเพลิงกิเลสให้สูญสิ้นไปโดยสิ้นเชิงด้วยมรรคมีองค์ 8 ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ทำให้พราหมณ์โกณฑัญญะ 1 ในปัญจวัคคีย์ ประกอบด้วย โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานามะ และอัสสชิ เกิดความเลื่อมใสในพระธรรมของพระพุทธเจ้า จนได้ดวงตาเห็นธรรม ขออุปสมบทในพระธรรมวินัยของพระพุทธเจ้า ด้วยวิธีเอหิภิกขุสัมปทาหรือการอุปสมบทที่พระพุทธเจ้าทรงประทานให้ด้วยพระองค์เอง พระอัญญาโกณฑัญญะจึงกลายเป็นสาวกและพระภิกษุองค์แรกในโลก และในวันนั้นจึงเกิดพระรัตนตรัยครบองค์สามบริบูรณ์เป็นครั้งแรกในโลก คือ มีทั้งพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์

หลังจากนั้นได้มีผู้เดินรอยตามพระอัญญาโกณฑัญญะ ขออุปสมบทเข้าร่วมในพระธรรมวินัยของพระพุทธเจ้าตามกาลเวลาที่ได้รับฟังพระธรรมเทศนาของพระพุทธเจ้าแล้ว ซึ่งเป็นไปตามที่พระพุทธเจ้าทรงพิจารณาตรวจสัตว์โลกด้วยพุทธจักษุ โดยทรงเห็นว่าสัตว์ที่ยังสอนได้มีอยู่ เปรียบด้วยบัว 4 จำพวก พวกที่จักสอนให้รู้ตามพระองค์ได้ง่ายก็มี พวกที่สอนได้ยากก็มี และพวกที่สอนไม่ได้ก็มี

มรรคมีองค์ 8 ที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดงธรรมนั้นเหมาะที่จะนำมาประพฤติปฏิบัติในช่วงนี้เป็นอย่างยิ่งกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 เพื่อให้ชีวิตมีความสุขมากยิ่งขึ้น เนื่องจากมรรคมีองค์ 8 ประกอบไปด้วย
1. สัมมาทิฏฐิ หมายถึง แนวคิดที่ถูกต้อง ความเห็นชอบตามทำนองคลองธรรม เช่น เห็นว่าทำดีได้ดีทำชั่วได้ชั่ว
2. สัมมาสังกัปปะ หมายถึง ดำริชอบ หรือความนึกคิดในทางที่ถูกต้อง
3. สัมมาวาจา เจรจาชอบ คือ วจีสุจริต4 โดยละการพูดเท็จ ละคำส่อเสียด ละคำหยาบ และละคำเพ้อเจ้อ
4. สัมมันกัมมันตะ คือ การกระทำที่เว้นจากความประพฤติชั่วทางกาย 3 อย่าง อันได้แก่ การเว้นจากการฆ่าสัตว์ การเว้นจากการถือเอาสิ่งของที่เขามิได้ให้ และการเว้นจากการประพฤติผิดในกาม
5. สัมมาอาชีวะ หมายถึง การใช้ชีวิตด้วยการบริโภคปัจจัยสี่ อย่างมักน้อย เท่าที่จำเป็น
6. สัมมาวายามะ หมายถึง ความเพียรพยายามเพื่อให้เกิดสัมมาสติ
7. สัมมาสติ คือ การมีสติกำหนดระลึกรู้อยู่เป็นนิจว่า กำลังทำอะไรอยู่ กำหนดรู้สภาวะที่เกิดขึ้นจริงในขณะปัจจุบัน ในสภาวะทั้ง 4 คือ กาย เวทนา จิต และธรรม
8. สัมมาสมาธิ แปลว่า สมาธิชอบ คือความตั้งใจมั่นโดยถูกทาง

วันอาสาฬหบูชากับวิถีชีวิตใหม่ (New Normal) ในวันนี้หลายๆ ท่านอาจได้ทำบุญใส่บาตรด้วยการสวมหน้ากากอนามัย เว้นระยะห่างระหว่างพระและผู้ใส่บาตรในการรับพรจากพระ การชำระจิตใจให้ผ่องใสด้วยการเจริญสติ สมาธิ สวดมนต์ภาวนาที่บ้าน ตลอดจนการเวียนเทียนออนไลน์ เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงการติดเชื้อโรคโควิด-19 จากการเข้าร่วมชุมนุมกันที่วัดตามวิถีชีวิตปกติที่เคยปฏิบัติมา

แต่สิ่งที่สำคัญยิ่งไปกว่านั้นก็คือ การปฏิบัติตนในทางโลกจากการยึดหลักมรรคมีองค์ 8 กับสถานการณ์ปัจจุบัน พวกเราต้องคอยเตือนสติให้ตนเองยึดแนวคิดแนวปฏิบัติที่ถูกต้อง การเสพสิ่งที่ดีมีประโยชน์ต่อชีวิตทั้งปัจจัยสี่และข่าวสารข้อมูลที่ถูกต้องเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้ตนเอง อีกทั้งต้องเพียรพยายามกล่าววาจาด้วยจรรยาบรรณในสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อตนเองและสังคม เพื่อสร้างความเข้าใจที่ดีต่อกันก่อให้เกิดความสามัคคี และสร้างภูมิคุ้มกันให้สังคมเพื่อที่จะก้าวผ่านวิกฤติภัยโควิด-19ครั้งนี้ไปสู่วิถีชีวิตถัดไป (Next Normal) โดยเร็ว เพราะมนุษย์อย่างเราๆ ถูกเปรียบเสมือนบัว 4 เหล่าดั่งที่พระพุทธองค์ได้ทรงเปรียบเทียบไว้

เขียนโดย "ฟ้าโปรย"

#!เสพธรรมอย่างมีสติจึงมีดวงตาเห็นธรรมเสพสื่ออย่างมีสติจึงได้ความจริง