ตลอดระยะเวลาในการทดลองการปฏิบัติการฝนหลวง ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงได้ทำการติดตามผลการทดลองด้วยพระองค์เอง ควบคู่ไปกับการปฏิบัติการ ทรงวิเคราะห์และวิจัยจากการรายงานของผลปฏิบัติการประจำวัน ประกอบกับทรงสังเกตสภาพอากาศบนท้องฟ้า ก่อนและหลังปฏิบัติการ รวมไปถึงวันที่ไม่มีการปฏิบัติการ เพื่อดูความแตกต่างของลักษณะเมฆบนท้องฟ้า

ด้วยความสนพระทัยจึงได้ทำการศึกษาและทรงสามารถวิจัยพัฒนากรรมวิธีการทำฝนจากเมฆอุ่นและได้สรุปเป็นขั้นตอนไว้ในตำราฝนหลวงพระราชทาน ที่ทรงพระราชทานไว้เมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2542 เพื่อเป็นแนวทางการปฏิบัติการฝนหลวงเพื่อช่วยภัยแล้ง ซึ่งภายในตำราฝนหลวงพระราชทานประกอบไปด้วย วิธีการทำฝนในขั้นตอนต่างๆ ที่เราจะได้ยินกันคุ้นหูว่า ก่อกวน เลี้ยงให้อ้วน โจมตี เสริมการโจมตีเมฆอุ่น และเมฆเย็น

ซึ่งในปัจจุบันทางกรมฝนหลวงและการบินเกษตรยังคงมีการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีในการปฏิบัติการฝนหลวงให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยได้มีความร่วมมือกับศูนย์วิจัยพัฒนาวิทยาศาสตร์การบินและอวกาศกองทัพอากาศ ในการทำโครงการวิจัยเครื่องบินเป้าอากาศไร้นักบินเพื่อสนับสนุนการปฏิบัติการฝนหลวงเมฆอุ่น เพราะเครื่องมือสำคัญในการทำฝนหลวง คือ เครื่องบิน กองทัพอากาศจึงสนับสนุนภารกิจของกรมฝนหลวงและการบินเกษตร โดยดัดแปลงเครื่องบินโจมตีและธุรการแบบที่ 2 (AU-23A) ติดตั้งพลุสารดูดความชื้นเสริมการปฏิบัติการฝนหลวงเมฆอุ่นมาใช้ในปี พ.ศ.2548 จนถึงปัจจุบัน

  และยังได้มีแนวคิดต่อยอดในการพัฒนาอากาศยานไร้คนขับให้สามารถติดตั้งพลุสารดูดความชื้น (Hygroscopic Flare) เพื่อลดต้นทุนจากการใช้อากาศยาน ลดความเสี่ยงในการให้เจ้าหน้าที่ขึ้นบินในสภาพอากาศที่มีเมฆและอากาศแปรปรวน อีกทั้งยังช่วยลดเวลาในการปฏิบัติการฝนหลวง เนื่องจากสามารถนำอากาศยานไร้คนขับไปรอยังพิกัดกลุ่มเมฆเป้าหมายได้ ด้วยรูปแบบการขึ้นลง ขึ้นบินด้วยแท่นยิงและลงด้วยร่มโดยไม่ใช้สนามบิน ใช้ระบบควบคุมการบินแบบอัตโนมัติ ซึ่งงานวิจัยชิ้นนี้ได้รับการสนับสนุนโครงการวิจัยจากสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)

ทางเลือกนี้ นับว่าเป็นอีก 1 ทางเลือกของการเพิ่มโอกาสในการปฏิบัติการฝนหลวงให้กับพื้นที่ที่ได้รับความเดือดร้อน อันเป็นการได้สืบสาน รักษา และต่อยอดโครงการพระราชดำริฝนหลวงจากตำราฝนหลวงพระราชทานของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่ทรงพระราชทานไว้ มาปฏิบัติการให้เกิดปนะสิทธิภาพอย่างสูงสุดต่อไป

เขียนโดย อัมพุท