เปลี่ยนการแสดงผล
#ว่าด้วยเรื่องของมด (ตอนที่ ๓)
20 กันยายน 2563 182 ครั้ง
#ว่าด้วยเรื่องของมด (ตอนที่ ๓)
  พูดถึงมดงานที่เป็นทีมสนับสนุนส่วนหน้ากันไปเยอะแล้ว คราวนี้มาดูทีมสนับสนุนส่วนหลังกันบ้าง ยังมีอีกหลายกลุ่มที่ยังไม่ได้พูดถึง 
โดยปกติเวลาที่เราพูดถึงความสำเร็จของงาน ไม่ค่อยมีคนนึกถึงมดงานกลุ่มนี้มากนัก อาจจะเพราะความสัมพันธ์ของงานไกลเกินกว่าที่จะเชื่อมโยงถึง คนก็เลยมองภาพไม่ค่อยออก แต่หารู้ไม่ว่า พวกเค้าเหล่านั้นเป็นกลุ่มมดงานที่มีความสำคัญต่อการขับเคลื่อนองค์กรเป็นอย่างมาก
การทำงาน ถ้าไม่มีเงิน ภารกิจก็ขับเคลื่อนต่อไปไม่ได้ การจัดซื้อจัดจ้าง ถ้าวางแผนการทำงานไม่ดี ไม่สามารถจัดซื้อวัสดุอุปกรณ์ เครื่องไม้เครื่องมือในการทำงาน ได้ทันภายในกำหนดเวลา กรมฯ ก็จะขาดเครื่องมือทำงานที่มีประสิทธิภาพ หรือแม้แต่กระบวนการในการเบิกจ่ายงบประมาณเองก็ตาม ต่อให้ตลอดทั้งปีมีการใช้จ่ายเงิน แต่ถ้าผลเบิกจ่ายไม่เป็นไปตามมาตรการที่ภาครัฐกำหนด ผลจากการใช้จ่ายงบประมาณของปีนี้ ย่อมส่งผลต่อการได้รับจัดสรรงบประมาณของปีหน้าแน่นอน ซึ่งผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการทำงานของมดแนวหลังกลุ่มเหล่านี้ อาจส่งผลกระทบจนทำให้เป้าหมายการทำงานไม่สัมฤทธิ์ผลก็เป็นได้
  มาเริ่มกันที่กลุ่มแรกกันก่อน ทีมมดงาน/มดเงิน ทีมนี้ประกอบไปด้วยงาน ๔ ด้านหลัก ๆ ได้แก่ งานด้านยุทธศาสตร์ ด้านแผนงาน ด้านงบประมาณ และด้านติดตามประเมินผล หน้าที่โดยรวมของมดกลุ่มนี้คือ การวิเคราะห์จัดทำแผนการดำเนินงาน ทั้งระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว หางบประมาณมาให้มดกลุ่มอื่นใช้ ติดตาม ควบคุม และบริหารการใช้จ่ายงบประมาณ รวมทั้งติดตามประเมินผลการดำเนินงาน และจัดทำสรุปผลงานประจำปี วงรอบของการทำงานจะหมุนวนในลักษณะนี้ตลอดทั้งปี  ยิ่งไปกว่านั้รด้วยการที่กว่าจะได้งบประมาณมาใช้แต่ละบาท ทีมมดงาน/มดเงินต้องแลกมาด้วยหยาดเหงื่อ แรงกาย และเสียน้ำตาบ้างในบางครั้ง แล้วพอกระจายเงินลงสู่มดกลุ่มต่าง ๆ ด้วยการที่ต้องปฏิบัติการใช้จ่ายงบประมาณให้เป็นไปตามมาตรการการเบิกจ่ายของภาครัฐได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงเป็นที่มาของการที่มดงาน/มดเงินกลุ่มนี้ ต้องแปลงสภาพตัวเองเป็นครูไหวใจร้าย ที่คอยยืนถือไม้เรียวกำกับ เพื่อให้แต่ละหน่วยบริหารงบประมาณของเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด
  ความยากในการทำงานของมดกลุ่มนี้ ลำดับแรกเลยคือการทำงานภายใต้แรงกดดันที่สูงมาก ทั้งจากผู้บังคับบัญชา เพื่อนร่วมงาน และหน่วยงานที่เป็นเครือข่ายจากภายนอก งานที่เข้ามามีแต่ความเร่งด่วน มีเงื่อนเวลากำกับทุกเรื่อง มดงานกลุ่มนี้ต้องทำงานเกือบตลอดเวลาเช่นกัน ไม่ว่าวันหยุด สามทุ่ม เที่ยงคืน ถ้ามีคนต้องการข้อมูล ทีมนี้ก็ต้องพยายามหามาให้ การตอบสนองต้องฉับไว เรียกว่าใช้วัฒนธรรมองค์กร ตัว O (Open and Service Mind) ของกรมฝนหลวงและการบินเกษตร แบบไร้ขีดจำกัดจริง ๆ ความยากลำดับต่อมา คือการกำกับ ติดตาม และบริหารงบประมาณให้สามารถใช้ได้อย่างเพียงพอตลอดทั้งปี ขั้นตอนการของบประมาณที่ว่ายากแล้ว บอกได้คำเดียวว่าการบริหารงบประมาณที่กรมนี้ยากยิ่งกว่า เพราะต้องกำกับในเกือบทุกขั้นตอนของการใช้งบประมาณ ตั้งแต่ขั้นตอนการวางแผนใช้เงิน ในระหว่างการใช้เงินก็ต้องมีการตรวจสอบ เฝ้าระวัง ไม่ให้มีเงินเหลือ ไม่ให้เงินขาด ไม่ให้ใช้เงินเกิน ไม่ให้ใช้เงินผิดประเภท ปัญหาสารพัดเรื่องมีให้ต้องแก้ไขทุกวัน 
แต่ทุกปัญหา ทุกข้อผิดพลาด คือการเรียนรู้ร่วมกันของพวกเราทุกคน บทเรียนที่ได้จากข้อผิดพลาดและการพยายามแก้ไขปัญหาร่วมกัน จะทำให้มดทุกกลุ่มในกรมฝนหลวงและการบินเกษตร เติบโตเป็นมดที่ดี มีคุณภาพ สามารถก้าวเดินอย่างมั่นคงและสง่างามในภายภาคหน้า
อีกทีมที่ทำงานคู่ขนานไปกับมดงาน/มดเงิน คือมดคลัง หน้าที่ของทีมมดคลังคือ การควบคุมการเบิกจ่ายเงิน  การจัดทำบัญชี การตรวจสอบเอกสารการเบิกจ่าย การเก็บรักษาเงิน และการนำเงินส่งคลัง ทุกอย่างต้องปฏิบัติให้ถูกต้อง เป็นไปตามระเบียบและกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้เพื่อให้การใช้จ่ายงบประมาณเกิดประโยชน์สูงสุด และคุ้มค่ามากที่สุด
  การทำงานที่ต้องอยู่ภายใต้กฎระเบียบ และเป็นหน่วยคัดกรองหน่วยสุดท้ายก่อนที่จะวางฎีกาเบิกจ่ายเงินให้กับมดกลุ่มต่าง ๆ 
ดังนั้นความเครียดที่แบกรับไว้ จึงมีมากกว่ามดกลุ่มอื่น ๆ ลักษณะพิเศษของมดกลุ่มนี้ คือการพยายามฝึกฝนตนเอง ให้มีความละเอียดรอบคอบในการตรวจสอบความถูกต้อง ครบถ้วน สมบูรณ์ ของเอกสารการเบิกจ่าย ใบสำคัญการเบิกจ่าย ประมาณว่าตรวจพบข้อผิดพลาดเมื่อไหร่ ส่งกลับคืนแก้ไขทันทีเมื่อนั้น ทั้งนี้เพื่อให้เอกสารเบิกจ่ายมีความถูกต้อง ไม่ถูกเรียกเงินคืนในภายหลัง
การทำงานของมดกลุ่มนี้ น่าเห็นใจตรงที่ คนน้อย งานเยอะ แถมต้องเสียสละตนเองท้ารบกับมดทุกกลุ่ม เพียงเพื่อต้องการให้การเบิกจ่ายงบประมาณของกรมฯ ถูกต้อง ไม่ผิดระเบียบ และเพราะลักษณะการทำงานที่เข้มงวดอย่างนี้ บางครั้งจึงอาจไม่เป็นที่ถูกอกถูกใจของมดกลุ่มอื่น ๆ บ้าง แต่ถึงจะขัดใจอย่างไร มดทุกกลุ่มต่างให้การยอมรับและชื่นชมกับการทำงานที่ทุ่มเท เสียสละ และมีประโยชน์ของมดงานกลุ่มนี้ทั้งสิ้น
มดอีกกลุ่มที่ไม่พูดถึงคงไม่ได้ คือทีมมดเสบียง หรือกลุ่มที่ทำงานด้านการจัดซื้อจัดจ้าง ถ้าหน้าที่ของมดเสบียงคือการหาอาหาร เพื่อเลี้ยงสมาชิกภายในรัง เราก็น่าจะเรียกทีมพัสดุกลุ่มนี้ว่าทีมมดเสบียงได้เช่นกัน เพราะมีหน้าที่ในการจัดซื้อจัดหาวัสดุ ครุภัณฑ์ และอุปกรณ์สำหรับใช้ในการปฏิบัติงาน 
  ความยากในการทำงานของทีมมดเสบียง คือการวางแผนเพื่อให้สามารถจัดหาวัสดุครุภัณฑ์ ได้ทันพอดีกับความต้องการใช้งาน กลุ่มมดงานที่รับผิดชอบงานด้านนี้ ต้องมีความแตกฉานในวิธีการซื้อจ้างแต่ละวิธี และศึกษาระเบียบว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐฯ ให้เข้าใจอย่างถ่องแท้ เพื่อมิให้มีข้อผิดพลาดในการทำงานที่ผ่านมา ทีมมดเสบียงดูเหมือนจะเป็นไม้เบื่อไม้เมากับมดกลุ่มอื่น ๆ และมีเรื่องที่ทำให้มดกลุ่มอื่นต้องใจหายใจคว่ำบ้างในบางครั้ง เพราะต้องคอยลุ้นว่า รายการซื้อจ้างบางรายการจะลงนามในสัญญาทันหรือไม่ หรือบางรายการจะตรวจรับและส่งเบิกจ่ายทันภายในกำหนดเวลาหรือไม่ แต่ในท้ายที่สุด ทุกอย่างก็สามารถทำให้ผ่านพ้นไปได้ด้วยดีทุกครั้งไป ด้วยความร่วมแรงร่วมใจกันทำงานของทุกกลุ่มฝ่าย ต้องยกความดีความชอบให้กับความสมัครสมานสามัคคีของทีมงานทุกทีม รวมทั้งทีมมดเสบียงที่อยู่ส่วนกลางและอยู่ตามกองด้วย
  การทำงานของมดงาน ๓ กลุ่มนี้ มีความคล้ายคลึงกันตรงที่ ต่างก็ต้องทำงานภายใต้กฎ ระเบียบ หลักเกณฑ์ที่กำหนด ซึ่งต้องใช้ความละเอียดรอบคอบและระมัดระวังในการทำงานสูง ความเครียดในการทำงานจึงสูงตามไปด้วย ซึ่งมดกลุ่มอื่นอาจไม่เข้าใจ 
ปัจจุบันอัตรากำลังของมดงานในสายสนับสนุน มีค่อนข้างน้อย การขออัตรากำลังเพิ่มจากหน่วยงานที่ดูแลภาพรวมด้านอัตรากำลังของประเทศอย่าง สำนักงาน ก.พ. ความเป็นไปได้ค่อนข้างยาก ซึ่งพวกเราในแต่ละทีมต่างก็เข้าใจ จึงพยายามสร้างเครือข่ายการทำงานด้านการเงิน การคลัง และการพัสดุระดับกอง เพื่อช่วยเหลือเกื้อกูลกันในการทำงาน 
  มดทั้งสามกลุ่มนี้ มีวิถีชีวิตที่ไม่ได้แตกจากมดกลุ่มอื่น ๆ ในกรมเลย ก้มหน้าก้มตาทำงาน ต่างคนต่างพยายามทำหน้าที่ของตนเองให้ดีที่สุด ด้วยมุ่งหวังที่จะเป็นฟันเฟืองเล็ก ๆ ที่ช่วยสนับสนุนและขับเคลื่อนการทำงานของมดนักรบแนวหน้า ทำให้ทีมปฏิบัติการฝนหลวงสามารถลุยภารกิจไปได้โดยไม่ต้องห่วงหน้าพะวงหลัง สามารถแก้ไขปัญหาภัยแล้งช่วยเหลือประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
ช่วยอะไรได้ก็ช่วย ทำอะไรได้ก็ทำ เพราะพวกเราคือทีมเดียวกัน ทีมที่พยายาม สืบสาน รักษา ต่อยอด งานด้านการปฏิบัติการฝนหลวงของพ่อหลวง ให้คงอยู่สืบไป
เขียนโดย "น้ำตาฟ้า"
#วิถีชีวิตมดงานวิถีชีวิตฝนหลวงเราจะสู้เพื่อความอยู่รอด
ภาพและวีดีโอ