“รักเอยรักแม่ 
ลูกทดแทนรักแท้ที่แม่ให้ 
เร่งพากเพียรทำดีด้วยหัวใจ 
ประกาศคุณแม่ไว้ในแผ่นดิน”

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานคำขวัญวันแม่แห่งชาติ ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๔

เป็นที่ทราบกันดีว่าวันที่ ๑๒ สิงหาคมของทุกปี เป็นวันสำคัญอีกวันหนึ่งของประเทศไทย นั่นก็คือ วันแม่แห่งชาติ โดยแต่เดิมนั้นได้มีการกำหนดให้วันที่ ๑๕ เมษายนของทุกๆ ปี เป็นวันแม่แห่งชาติ ตามมติของคณะรัฐมนตรีที่ได้ประกาศรับรองไว้เมื่อวันที่ ๒๓ กุมภาพันธ์ พุทธศักราช ๒๔๙๓ เพื่อเป็นเกียรติแก่แม่ ต่อมาในปีพุทธศักราช ๒๕๑๙ ทางราชการได้เปลี่ยนแปลงวันแม่ใหม่ โดยให้ถือว่าวันเสด็จพระราชสมภพของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง คือวันที่ ๑๒ สิงหาคม เป็นวันแม่แห่งชาติจนถึงปัจจุบัน เพื่อระลึกถึงพระคุณของแม่ บุคคลที่มีความสำคัญของลูก เพราะแม่คือผู้ให้ชีวิต ผู้คอยคุ้มครอง ผู้มอบความอบอุ่น แม่เปรียบเสมือนร่มโพธิ์ร่มไทรที่คอยปกป้องลูกๆ ให้อยู่อย่างร่มเย็นเป็นสุข ตลอดจนคอยผลักดันให้ลูกเกิดความสำเร็จในทุกๆ ด้าน และที่สำคัญยิ่ง คือการระลึกถึง “แม่ของแผ่นดิน” พระผู้ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อพวกเราปวงชนชาวไทยมาอย่างยาวนาน
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พระราชสมภพเมื่อวันที่ ๑๒ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๗๕ ทรงมีพระนามเดิมว่า หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร ซึ่งพระนาม "สิริกิติ์" ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว มีความหมายว่า "ผู้เป็นศรีแห่งกิติยากร" โดยเมื่อวันที่ ๒๘ เมษายน พุทธศักราช ๒๔๙๓ พระองค์ทรงเข้าพิธีราชาภิเษกสมรสกับสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช (พระอิสริยยศในขณะนั้น) และได้รับการสถาปนาเฉลิมพระอิสริยยศในวันพระราชพิธีบรมราชาภิเษก วันที่ ๕ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๔๙๓ เป็น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี 
ต่อมาในระหว่างที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงผนวช (๒๒ ตุลาคม – ๕ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๔๙๙) สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี ทรงดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ปฏิบัติพระราชภารกิจแทนพระองค์ด้วยพระปรีชาสามารถ สนองพระราชประสงค์เป็นที่เรียบร้อย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เฉลิมพระนามาภิไธย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี ว่า “สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ” 
หลายทศวรรษที่ผ่านมานับตั้งแต่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ดำรงตำแหน่งพระราชินีของแผ่นดินไทย พระองค์ทรงประกอบพระราชกรณียกิจนานัปการเคียงข้างพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มาเสมอด้วยพระวิริยะอุตสาหะ พระเมตตา และด้วยความรักของแม่ที่ปรารถนาดีต่อลูก ทั้งในด้านงานศิลปาชีพ ที่พระองค์ทรงริเริ่มโครงการให้ราษฎร โดยเฉพาะชาวนาในท้องถิ่นชนบททำอาชีพเสริมโดยใช้เวลาว่างจากการทำนาทำไร่มาทำงานศิลปาชีพ เพื่อให้ราษฎรมีความรู้ความสามารถในงานผลิต งานศิลปหัตถกรรม จนเป็นที่ยอมรับในประเทศไทยและระดับสากล
ในด้านความมั่นคงของชาติ ทรงห่วงใยและทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจในการช่วยทำนุบำรุงประเทศชาติ ทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมทหาร ตำรวจ ราษฎรอาสาสมัคร จนถึงฐานปฏิบัติการ ไม่ว่าจะอยู่ในพื้นที่อันตรายเพียงใดก็ตามได้พระราชทานถุงของขวัญประกอบด้วยเครื่องอุปโภคบริโภคที่จำเป็น เพื่อพระราชทานกำลังใจแก่ผู้ปฏิบัติงานด้านความมั่นคงของชาติตลอดมา
ด้านการส่งเสริมอนุรักษ์ธรรมชาติ พระองค์ทรงมีพระราชดำริให้จัดตั้ง “โครงการป่ารักน้ำ” เพื่อให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการร่วมกันปลูกป่า รวมถึงยังมีโครงการตามพระราชดำริที่ปรากฏขึ้นเพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์ธรรมชาติ อาทิ โครงการสวนสัตว์ป่าเปิดภูเขียวตามพระราชดำริ โครงการอนุรักษ์และขยายพันธุ์เต่าทะเล โครงการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์ป่า โครงการปลูกป่าเสริมธรรมชาติ ด้วยทรงมุ่งหวังพัฒนาเพื่อการดำรงชีวิตที่ดีของพสกนิกรและรักษาทรัพยากรธรรมชาติให้อุดมสมบูรณ์
หรือด้านการสาธารณสุข พระองค์ทรงช่วยเหลือผู้ที่ได้รับความเดือดร้อน โดยจัดหน่วยแพทย์พระราชทาน ตามเสด็จไปรักษาพยาบาลราษฎรในถิ่นทุรกันดาร ช่วยเหลือกลุ่มผู้ประสบภัยธรรมชาติ ทรงริเริ่มจัดตั้งมูลนิธิสายใจไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ทรงอุปถัมภ์องค์กรการกุศล สมาคม มูลนิธิต่างๆ เป็นจำนวนมาก รวมไปถึงในสถานการณ์ปัจจุบันที่พสกนิกรกำลังเผชิญสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) พระองค์ทรงติดตามและห่วงใยปัญหาความทุกข์ยากของพสกนิกรอย่างใกล้ชิด จึงได้ทรงพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์และชุดอุปกรณ์ปกป้องทางเดินหายใจแบบอากาศบริสุทธิ์ PAPR เพื่อใช้ในห้องผ่าตัดของโรงพยาบาลประจำจังหวัดในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขทั่วประเทศ โรงพยาบาลในสังกัดกรุงเทพมหานคร และทุกเหล่าทัพ เพื่อช่วยปกป้องบุคลากรทางการแพทย์ที่เสียสละให้ปลอดภัยจากการปฏิบัติหน้าที่ในการดูแลรักษาผู้ป่วย
ดังเป็นที่ประจักษ์แก่สายตาของพสกนิกรชาวไทยว่า สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง แม่ของแผ่นดิน ได้ทรงบำเพ็ญพระราชกรณียกิจอันได้บังเกิดประโยชน์แก่ชาติบ้านเมืองและพสกนิกรเป็นอเนกอนันต์ ด้วยมีพระราชหฤทัยเปี่ยมด้วยพระเมตตากรุณาธิคุณ เสด็จออกสอดส่องดูแลทุกข์สุขของราษฎรทั่วทุกแห่งหนแม้ในพื้นที่ห่างไกลทุรกันดารด้วยพระวิริยะอุตสาหะ โดยทรงดำเนินพระราชจริยวัตรด้วยพระราชปณิธานแห่งธรรมราชินี
เนื่องในโอกาสมหามงคลนี้ ปวงข้าพระพุทธเจ้า ขออานุภาพแห่งคุณพระศรีรัตนตรัย โปรดอภิบาลรักษา สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระเจริญด้วยจตุรพิธพรชัย มีพระพลานามัยแข็งแรง และปวงข้าพระพุทธเจ้า จะปฏิบัติตัวเป็นลูกที่ดี สมัครสมานสามัคคี เพื่อให้แม่ของแผ่นดิน ทรงพระเกษมสำราญ มีพละกำลัง และกำลังพระราชหฤทัย สถิตเป็นมิ่งขวัญของประเทศชาติและพสกนิกรไทยตราบจิรัฎฐิติกาล.

ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ
ข้าพระพุทธเจ้า คณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่กรมฝนหลวงและการบินเกษตร

เขียนโดย ปรายฝน