เปลี่ยนการแสดงผล
ฝนหลวง
คำศัพท์ฝนหลวง
คำศัพท์ฝนหลวง

Technical terms

นิยามฝนหลวง

"ฝนหลวง" เป็นเทคโนโลยีที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงประดิษฐ์คิดค้นขึ้นมาและพระราชทานให้เป็นเทคโนโลยีในการดัดแปรสภาพอากาศให้เกิดฝนจากเมฆอุ่น (Warm Cloud) และเมฆเย็น (Cold Cloud) ด้วยกระบวนการทางวิทยาศาตร์ที่กระทำด้วยความตั้งใจของมนุษย์ ซึ่งมีการวางแผนการปฏิบัติการหวังผลที่แน่นอนโดยการใช้สารทำฝนที่ดูดซับความชื้นได้ดี (Hygroscopic substance) ทั้งในบรรยากาศหรือเมฆที่มีอุณหภูมิสูงกว่าหรือต่ำกว่าจุดเยือกแข็งเป็นตัวกระตุ้นหรือเร่งเร้าให้เกิดกระบวนการเกิดฝนเร็วขึ้นและปริมาณมากยิ่งขึ้น ตั้งแต่ขั้นตอนการเกิดเมฆ (Cloud formation) การเจริญของเมฆ (Cloud-growth) และการเกิดฝน (Rain initiation) การยืดอายุฝน (Prolonging Rain duration) ให้นานขึ้น มีวันฝนตกถี่ขึ้น เพิ่มปริมาณฝน (Rain enchancement) ให้ฝนตกกระจายอย่างทั่วสม่ำเสมอ (Rain redistribution) บังคับและชักนำฝนให้ตกลงสู่พื้นที่เป้าหมายที่กำหนดได้อย่างแม่นยำ และแผ่เป็นบริเวณกว้างมากกว่าที่จะเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ

คำศัพท์

  • การก่อเมฆฝน (Triggering)
    • เป็นการดัดแปรสภาพอากาศเพื่อกระตุ้นหรือส่งเสริมให้เกิดเมฆ
  • การเลี้ยงเมฆให้อ้วน (Fattening)
    • เป็นการรวบรวมและทำมวลเมฆให้โตและแน่นขึ้นเพียงพอ
  • การโจมตี (Attacking)
    • เป็นการจัดการกับมวลเมฆแน่นนั้นให้ควบแน่นและตกเป็นฝนลงบนพื้นที่เป้าหมาย
  • ความกดอากาศ
    • เป็นความกดดันอยู่จุดใดจุดหนึ่งของชั้นบรรยากาศของโลก โดยทั่วไปความกดอากาศจะประมาณเท่ากับความกดดันที่เกิดขึ้นย้อนน้ำหนักของอากาศอยู่บนจุดนั้นๆ
  • ความชื้นสัมพันธ์
    • เป็นอัตราส่วนของจำนวนไอน้ำที่มีอยู่ในอากาศต่อจำนวนไอน้ำที่อาจมีได้จนอิ่มตัวเต็มที่ในอากาศเดียวกันนั้น ความชื้นสัมพันธ์จึงกำหนดเป็นเรือนร้อยโดยให้จำนวนความชื้นที่อิ่มตัวเต็มที่เป็น ๑๐๐ ส่วน
  • ทิศทางลม
    • ทิศซึ่งลมพัดเข้า
  • ปริมาณความเข้มแสง
    • ปริมาณแสงสว่างที่ตกกระทบลงบนหนึ่งหน่วยพื้นที่ที่กำหนด
  • ฝนสะสมภายใน ๑ ชั่วโมง
    • ปริมาณฝนเฉลี่ยสะสมภายในระยะเวลา ๑ ชั่วโมง
  • ฝนสะสมตั้งแต่ ๗.๐๐ น.
    • ปริมาณฝนเฉลี่ยสะสมตั้งแต่เวลา ๗.๐๐ น. จนถึงปัจจุบัน

คำศัพท์ ปฏิบัติการฝนหลวง

  • การปฏิบัติการฝนหลวง
    • ขั้นตอนต่างๆ ที่ใช้สารฝนหลวงดัดแปรสภาพอากาศให้เกิดฝน
  • เวลา ว.๔
    • เวลาที่ปฏิบัติการฝนหลวง
  • ภารกิจ
    • การขึ้นบินปฏิบัติการฝนหลวงแต่ละครั้ง
  • น้ำหนัก
    • น้ำหนักสารฝนหลวงที่ใช้ในแต่ละขั้นตอนหน่วยเป็นกิโลกรัม
  • ระดับ
    • ระดับความสูงที่โปรยสารฝนหลวงหน่วยเป็นฟุต
  • พิกัด
    • ตำแหน่งละติจูด ลองติจูด ที่โปรยสารฝนหลวงมีหน่วยเป็นองศาลิปดาเหนือ (N) และตะวันออก (E)
  • ฝนเมฆอุ่น
    • ฝนที่ตกจากเมฆที่อุณหภูมิสูงกว่า ๐ องศาเซลเซียส
  • ฝนเมฆเย็น
    • ฝนที่ตกจากเมฆที่อุณหภูมิต่ำกว่า ๐ องศาเซลเซียส
  • พื้นที่กรวย
    • พื้นที่หวังผลจากการปฏิบัติการฝนหลวง
  • การตรวจอากาศชั้นบน
    • คือการตรวจวัดอุณหภูมิ ความชื้น ความกดอากาศ ทิศทาง และความเร็วลม ที่ระดับความสูงต่างๆ โดยติดหัววัดต่างๆ ไว้กับบอลลูนแล้วปล่อยขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศ
  • การโจมตีแบบแซนด์วิช
    • เทคนิคการทำให้ฝนตกจากเมฆอุ่นและเมฆเย็นโดยการโปรยสารฝนหลวงสามระดับ คือ ระดับล่างใช้สารฝนหลวงสูตร ๔ เหนือฐานเมฆ ระดับกลางใช้สารฝนหลวงสูตร ๑ บริเวณกลางเมฆที่มีอุณหภูมิสูงกว่าศูนย์องศาเซลเซียส
  • การโจมตีแบบซุปเปอร์แซนด์วิช
    • เทคนิคการทำให้ฝนตกจากเมฆอุ่นและเมฆเย็นโดยการโปรยสารฝนหลวงสามระดับ คือ ระดับล่างใช้สารฝนหลวงสูตร ๔ เหนือฐานเมฆ ระดับกลางใช้สารฝนหลวงสูตร ๑ บริเวณกลางเมฆที่มีอุณหภูมิสูงกว่าศูนย์องศาเซลเซียส และระดับบนสุดใช้สารฝนหลวงพลุ Agl ยิงเหนือยอดเมฆที่อุณหภูมิประมาณ -๑๐ องศาเซลเซียส
  • Target Direction
    • ทิศทางเป้าหมายหวังผลการปฏิบัติการ
  • kft
    • ชื่อย่อของ kilo-feet หรือ ๑,๐๐๐ ฟุต เช่น ๕ kft เท่ากับ ๕,๐๐๐ ฟุต
  • Precipitation Accumulate By Radar
    • ปริมาณน้ำฝนสะสมที่ตรวจวัดโดยเรดาร์ตรวจกลุ่มฝน
  • Estimate Precipitation mm.r
    • การประมาณปริมาณน้ำฝนจากเรดาร์หน่วยเป็นมิลลิเมตร (mm.)

คำศัพท์ สารทำฝนหลวง

  • สารฝนหลวง
    • สารที่ใช้ในการดัดแปรสภาพอากาศให้เกิดฝน
  • สูตรแกน
    • สารฝนหลวงทำหน้าที่เป็นแกนกลั่นตัวของความชื้นกลายเป็นหยดน้ำ
  • สูตรร้อน
    • สารฝนหลวงเมื่อทำปฏิกิริยากับความชื้นหรือน้ำทำให้อากาศโดยรอบร้อนขึ้น
  • สูตรเย็น
    • สารฝนหลวงเมื่อทำปฏิกิริยากับความชื้นหรือน้ำทำให้อากาศโดยรอบเย็นลง
  • สูตรเย็นจัด
    • สารฝนหลวงที่ทำให้อากาศโดยรอบเย็นลงอย่างรวดเร็ว
  • สูตรแกนน้ำแข็ง
    • สารฝนหลวงทำหน้าที่เป็นแกนให้น้ำเย็นจัดกลายเป็นน้ำแข็ง
  • สูตร ๑(๔/๑)
    • สารฝนหลวงสูตรแกนเกลือ(ทั่วไป) ชื่อวิทยาศาสตร์ คือ โซเดียมคลอไรด์ (NaCl)
  • สูตร ๑(๔/๒)
    • สารฝนหลวงสูตรแกนเกลือ(ทะเล) ชื่อวิทยาศาสตร์ คือ โซเดียมคลอไรด์ (NaCl+)
  • สูตร ท.๑
    • สารฝนหลวงสูตรแกนเทพฤทธิ์๑ ชื่อวิทยาศาสตร์ คือ โซเดียมคลอไรด์ (NaCl++)